Anadolu Halk Hekimliği: Doğum Sonrası Geleneklerin Kadim Bilgeliği
2024-09-18 13:30:00
Anadolu halk hekimliği doğumun ardından gelen gelenekler konusunda zengindir. Bu geleneklerin başında 40 günlük dinlenme ve iyileşme süresi gelir. Geçmişte kadınlar hep çok çalıştığı için ilk 40 gün kadınların dinlenebildiği tek zaman dilimiydi. Özellikle rahmin toparlanması, kanın yenilenmesi için çalışmak yerine bu dönemi uyuyarak ve uzanarak geçirmesi desteklenirdi. “Vücut çok hassas olur” derdi babaannem. Kötü varlıklara çabuk yenik düşer. Benim onun ve Şehriban teyzemin anlattıklarından yorumladığım şu; bu dönemde vücut çok zayıf olduğundan duygular da dahil olmak üzere tüm gizli enerjilerden ve aşırı rüzgar ve soğuk gibi güçlü enerjilerden korunmalı ki yaşam aktarımının sürdürülmesi desteklensin. Bir de şunu tembihlerlerdi; “karın ve kuyruk sokumu sakın açık durmasın”! Yoksa erken adetten kesilir, adetten kesilme dönemi zor olur. Beslenme açıcından et suyu ile yapılmış çorbalar ve yumurta en iyisi, derlerdi. Et suyunun aşırı kanamayı durdurduğunu söylerlerdi. Bu tür çorbaların bağ dokusunu desteklediğini biliyoruz.
Atalarımız belki bağ dokusu, doğuma bağlı ilave sıvı gibi teknik kelimeler kullanamadılar ama bilgi aktarımı ile en iyi olanı yapmaya çalıştılar.
Özetle kadim bilgi ve geleneklere göre lohusalıkta en önemli üç şey: dinlenme, beslenme ve sıcaklıktır. Bu üçü ileriki yıllarda sağlıksızlığı önlemek için önemli doğum ritüelleri olarak görülür.
Akıl ve ruh sağlığı için lohusanın çok fazla düşünmesi engellenmelidir. Cinsel aktivite yasaklanır. Aksi halde kadın hasta olur, kısır olabilir. Sıcak yiyecekler teşvik edilirken, soğuk yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Çiğ, ekşi, baharatlı, yağlı yiyecekler uygun değildir. Bunlar anne sütünü bozar ve bebeği uykusuz yapar. Kanama durduktan sonra gusül adı verilen arınma banyosu yapılır. Soğuk suyla banyo yasaktır ama. Aksi halde annenin ateşi çıkabilir, süt azalır, rahimi sarkabilir. Karın normal boyutuna ulaşması için bağlanır. Ev dışından gelen hiç kimse bebeğe dokunmamalıdır. Anne namaz gibi ibadetlerden muaftır. Tüm bunlar lohusaya bebeğiyle özel olarak ilgilenmesi için zaman verir. Bebeğin anne karnı dışında yaşamaya alışması ve sizinle yüz yüze bağ kurması için önemlidir.
Atalarımız yeni doğan çocuğun ve annenin hassas olduğunu ve herhangi bir hastalığa maruz kalmaması gerektiğini bizden daha iyi biliyorlardı diye düşünüyorum.
Atalarımız belki bağ dokusu, doğuma bağlı ilave sıvı gibi teknik kelimeler kullanamadılar ama bilgi aktarımı ile en iyi olanı yapmaya çalıştılar.
Özetle kadim bilgi ve geleneklere göre lohusalıkta en önemli üç şey: dinlenme, beslenme ve sıcaklıktır. Bu üçü ileriki yıllarda sağlıksızlığı önlemek için önemli doğum ritüelleri olarak görülür.
Akıl ve ruh sağlığı için lohusanın çok fazla düşünmesi engellenmelidir. Cinsel aktivite yasaklanır. Aksi halde kadın hasta olur, kısır olabilir. Sıcak yiyecekler teşvik edilirken, soğuk yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Çiğ, ekşi, baharatlı, yağlı yiyecekler uygun değildir. Bunlar anne sütünü bozar ve bebeği uykusuz yapar. Kanama durduktan sonra gusül adı verilen arınma banyosu yapılır. Soğuk suyla banyo yasaktır ama. Aksi halde annenin ateşi çıkabilir, süt azalır, rahimi sarkabilir. Karın normal boyutuna ulaşması için bağlanır. Ev dışından gelen hiç kimse bebeğe dokunmamalıdır. Anne namaz gibi ibadetlerden muaftır. Tüm bunlar lohusaya bebeğiyle özel olarak ilgilenmesi için zaman verir. Bebeğin anne karnı dışında yaşamaya alışması ve sizinle yüz yüze bağ kurması için önemlidir.
Atalarımız yeni doğan çocuğun ve annenin hassas olduğunu ve herhangi bir hastalığa maruz kalmaması gerektiğini bizden daha iyi biliyorlardı diye düşünüyorum.
